Hoe je mind er (zelf) voor zorgt dat je niet mediteert.
Ik ging jarenlang naar de sportschool. Bewegen is goed voor je. Het valt niet mee om je ertoe te zetten, maar na afloop voel je je beter. Op een dag ontdekte ik dat sportschoolhouders heel veel geld verdienen aan de zogeheten slapers. Dat zijn mensen die braaf iedere maand contributie betalen maar eigenlijk bijna nooit verschijnen. Ze vergeten hun abonnement op te zeggen of ze voelen zich schuldig dat ze te weinig gaan. Ze vallen als het ware ‘in slaap’. Dat is goed voor de sportschool maar niet voor de mensen zelf!
Dit ‘in slaap vallen’ gebeurt ook wel bij mensen die geleerd hebben om te mediteren. Ze weten dat het goed voor je is om naar die mindfulness opname te luisteren of om in stilte te zitten. De ervaring heeft hen geleerd dat ze na afloop rustiger zijn en lekkerder in hun vel zitten. Maar hoe gaat dat … de ene dag ben je te moe, de andere te druk, te verkouden … te -wat-dan-ook om er echt voor te gaan zitten. Hoe komt dat? Vaak is het je mind zelf die ervoor zorgt dat je niet mediteert.
Zolang je hersens doorbabbelen, kunnen ze je laten geloven dat alles wat je doet heel erg belangrijk is. Ze creëren een gevoel van belangrijk-zijn: dat de wereld niet doordraait zonder jou. Sterker nog: ze laten je geloven dat je ieder moment in actie moet komen. Ergens is dat wel prettig, om hard nodig te zijn. Wie mediteert, komt letterlijk tot stilstand. Als de gedachten kalmeren, kun je inzien dat het allemaal maar betrekkelijk is. Daarna voelen mensen zich vaak beter. Maar de mind voelt daar vaak niets voor: het verzint excuses. Onze mind is beslist niet dom: het genereert geloofwaardige gedachten. Wie deze ‘smoezen’ kent, is voorbereid. Een gewaarschuwd mens telt voor twee. Als er dan zo’n gedachte opkomt, die vertelt dat er nu iets heel anders belangrijk is dan ‘stil zitten’, dan kun je er alert op zijn. ‘O, die gedachte weer! Nu moet ik echt even opletten …’
Gedachten die me vertellen dat ik nu iets moet doen, leiden me vaak af van iets dat heel goed voor me is en waar ik me echt beter van ga voelen.
Ieder mens heeft zo zijn eigen excuses, maar er zijn er een aantal die regelmatig terug komen. Ik heb er drie, die misschien voor jou ook herkenbaar zijn.
1. Mediteren heeft alleen maar zin als je het consequent doet
Veel mensen hebben een stemmetje in hun hoofd dat ik hier maar even ‘de Perfectionist’ noem. Het moet perfect en anders heb je gefaald. Bij mij zegt dat stemmetje: ‘Gisteren heb je het ook overgeslagen, dan heeft het vandaag geen zin’. Of het zegt: ‘Je houdt het toch niet vol’. Ook zo’n lastige: na het weekend begin ik weer en dan ga ik het volhouden. Dit is een nuttig stemmetje om op te sporen en tegengas te geven. Wie zegt dat? Het is gewoon niet waar. Sterker nog: als jij een maand niet gemediteerd hebt, dan is tien minuten stilte het mooiste wat je voor jezelf kunt doen. Pas dan kun je voelen hoe je jezelf tekort doet.
2. Ik heb het te druk om te mediteren
Toon Hermans zei ooit al: “Als je het rustiger doet, gaat het veel beter.” Werknemers die mindfulness training gedaan hebben, merken op dat zij minder fouten maken en dus minder hoeven te herstellen, als ze regelmatig echt pauze nemen. Stoppen = tijd verdienen. Maar hoe drukker je bent, hoe lastiger het is om de rust te bewaren. Als ik te druk ben, komt dat vaak omdat ik geen keuzes wil maken. Alles is belangrijk: mijn werk, man, kind, vriendinnen, ouders, huishouding, trainen, studeren … Dan zeg ik tegen mezelf dat ik vast wel iets kan laten liggen, zonder dat er iets vreselijks gebeurt.
3. Berichten van mensen kunnen niet wachten
Ik mediteer met mijn smartphone met behulp van Insight timer. Dat is overigens een geweldig programma. Er is één gevaar!
Zodra ik mijn smartphone pak zie ik dat er meldingen zijn van gemiste oproepen, Whatsapp, Facebook, Snapchat, E-Mail ….
Het is heel erg lastig om die prikkel te negeren en gewoon koelbloedig de timer in te schakelen. Dat is ook wel logisch: onze mind is erop gericht om gevaar te herkennen en onmiddellijk in actie te komen. In de oertijd was het heel belangrijk om alert te zijn op onrust, geluid van de groep. Er kon immers een sabeltandtijger bij het hol staan en dan moest iedereen in actie komen! De basisstructuur van de hersenen is zo ingericht dat we nog steeds op scherp staan. Vooral als andere mensen ons berichten sturen dan moeten we alert zijn. Echter, veel mensen zijn er niet tegen bestand dat ze voortdurend geprikkeld worden, steeds maar in die ‘fight or flight’ stand komen. Het beste zou dus beter zijn om te mediteren vóórdat ik mijn telefoon aanzet. Zelf kies ik voor de een na beste oplossing: ik zeg heel duidelijk tegen mezelf: “Nu ga ik mediteren en dus negeer ik alle andere dingen op mijn telefoon. Dat helpt niet zo goed: ongeveer de helft van de keren lukt dit. De andere helft ontdek ik na 10 minuten zitten dat ik nog steeds niet mediteer …
Wil jij vaker mediteren?
Via deze website kun je kennis maken met de live online meditatielessen van Martijn Mulder.
Dat is een inspirerende meditatie-sportschool! Martijn’s e-mail reminders voorkomen dat je in slaap valt.
Je kunt ook de gratis geleide meditatie downloaden van Geno Tak. Dit is een verrassende en zeer prettige variant op de geleide meditaties die je in veel mindfulness opleidingen vindt.
Ik wens je veel rust en stilte!
Mirjam Broekhoff (oprichter Online Meditatie Centrum)